Wegvervoerder of expediteur? Gigantische verschillen bij schade
Het ideale plaatje. De expediteur zoekt een geschikte vervoerder om het transport van zijn opdrachtgever uit te voeren. En zo geschiedt. Maar wat als er tijdens het vervoer iets mis gaat en schade ontstaat? Dan is het plaatje ineens minder ideaal. Stelt de opdrachtgever de expediteur aansprakelijk voor de schade aan goederen? Dan is het extra belangrijk om precies te weten hoe het zit. Het loont om vooraf alert te zijn op de verschillen in aansprakelijkheid tussen een expediteur en een (papieren) vervoerder. Onze waarschuwing: expediteurs voorkomen veel problemen als zij hun rol vooraf duidelijk maken. Want dat heeft meteen gevolgen voor eventuele aansprakelijkheid bij schade.
"Het is essentieel dat een expediteur duidelijk maakt dat deze als expediteur handelt. Voor een vervoerder gelden andere aanprakelijkheidsbepalingen bij ladingschade. Dat kost geld."
/ Kaj van den Bosch
Accountspecialist Transport & Logistiek
Bent u expediteur of vervoerder?
Bent u een expediteur? Spreek met uw opdrachtgever af dat u de goederen laat vervoeren.
U sluit na opdracht van een ladingbelanghebbende één of meer overeenkomsten met een vervoerder om de goederen te vervoeren. U geeft vóóraf duidelijk aan opdrachtgever en vervoerder aan dat u niet zelf vervoert.
Bent u een vervoerder? Spreek met uw opdrachtgever af dat u de goederen vervoert.
Er bestaan meerdere soorten vervoerders. De contractuele vervoerder sluit de vervoersovereenkomst af met de opdrachtgever. De feitelijke vervoerder verzorgt het daadwerkelijke transport. Besteedt u het transport uit aan een andere vervoerder? Dan wordt u gezien als een papieren vervoerder. En die is nauwelijks te onderscheiden van een expediteur omdat zij allebei de vervoersopdracht aan een andere vervoerder geven. Het grote verschil is dat een expediteur vóóraf aan zijn opdrachtgever duidelijk maakt dat hij een overeenkomst met een vervoerder gaat sluiten om de goederen te vervoeren. Een papieren vervoerder laat dat in het midden.
Grote verschillen in aansprakelijkheid expediteur en vervoerder
In principe is het niet mogelijk om een expediteur voor ladingschade aansprakelijk te stellen.
Het is namelijk niet de taak van een expediteur om goederen te vervoeren. Een opdrachtgever kan de expediteur wél aansprakelijk stellen voor een gemaakte fout in de uitvoering van de expeditie overeenkomst. In dat geval moet de opdrachtgever bewijzen dat de schade is ontstaan door schuld of nalatigheid van de expediteur of diens ondergeschikten. Denk bijvoorbeeld aan een verkeerde temperatuurinstructie aan de vervoerder.
Vervoerder is bij ladingschade aansprakelijk volgens de overeengekomen voorwaarden/regimes.
Een vervoerder is verplicht om goederen zonder vertraging in dezelfde staat als waarin hij deze in ontvangst heeft genomen op de bestemming af te leveren. Gebeurt dat niet, dan stelt de opdrachtgever de vervoerder aansprakelijk.
Hoe is de aansprakelijkheid wettelijk geregeld?
De expediteursaansprakelijkheid wordt bepaald door regelend recht.
Partijen mogen in dit geval afwijken van de wet. In de praktijk verklaren partijen de FENEXvoorwaarden (Nederlandse Expeditievoorwaarden) bijna altijd van toepassing. Deze rekenen bij schade met zogenaamde Special Drawing Rights (SDR). In 2022 was 1 SDR gemiddeld €1,24 waard.
• FENEX: maximale aansprakelijkheid van de expediteur is 10.000 SDR per gebeurtenis
• FENEX: maximale aansprakelijkheid bij ladingsschade is 4 SDR per kg beschadigd, in waarde verminderd of verloren gegaan brutogewicht.
De vervoerdersaansprakelijkheid bij nationaal wegvervoer wordt bepaald door semi-dwingend recht.
Partijen mogen alleen afwijken van Boek 8BW in een afzonderlijk contract zoals de AVC (Algemene Vervoerscondities): voor nationaal wegvervoer.
• AVC: maximale aansprakelijkheid van de vervoerder is €3,40 per kg beschadigde of
verloren lading.
De vervoerdersaansprakelijkheid bij internationaal wegvervoer wordt bepaald door dwingend recht.
In dit geval gelden de bepalingen van het CMR verdrag waar partijen niet van mogen afwijken. De CMR geldt alléén als de plaats van ontvangst en van aflevering van de goederen in verschillende landen liggen. Minimaal één van de twee landen moet zijn toegetreden tot het verdrag.
• CMR: maximale aansprakelijkheid van de vervoerder is 8,33 SDR per kg beschadigde of
verloren gegane lading.
Aansprakelijkheid rekenvoorbeeld
Een lading van 10.000 kg met een waarde van €150.000 raakt beschadigd.
Het is essentieel dat een expediteur duidelijk maakt dat deze als expediteur handelt. Voor een vervoerder gelden andere aanprakelijkheidsbepalingen bij ladingschade. Dat kost geld.
Hoe presenteert u zich voor de wet als expediteur?
Als expediteur:
- Geeft u vooraf aan dat u laat vervoeren
- Geeft u aan dat u een expediteurscommissie in rekening brengt
- Vermeldt u vóór het afsluiten van de vervoersovereenkomst in de correspondentie met de opdrachtgever dat u in de hoedanigheid van expediteur werkzaamheden verricht.
- Onderscheidt u expediteurscommissie en vrachtkosten separaat op de factuur.
Let op! De expediteur kan in Duitsland bij één vast bedrag toch als vervoerder beschouwd worden.
