Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) gaat per 1 juli 2023 in. Daarmee stuurt de overheid aan op minder gebreken bij nieuwbouw en verbouw en dus op een hogere bouwkwaliteit. Het betekent een forse verschuiving van verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden naar de aannemer. En er verandert méér. Zorg dat u goed bent voorbereid. 

 In eerste instantie gaat de Wkb gelden voor bouwwerken in de laagste risicoklasse, zoals eengezinswoningen en eenvoudige bedrijfspanden. Vanaf 2025 gaat de Wkb ook gelden voor grotere en meer complexe bouwwerken. Deze gefaseerde aanpak geeft alle betrokken partijen de kans om ervaring op te doen met het nieuwe toezicht in de bouw. Maar let goed op: in de eerste fase van de Wkb ligt de aansprakelijkheid voor álle soorten bouwwerken wel al bij de aannemer.

 Bewijslast en meer verantwoordelijkheid
De bouwconsument kan makkelijker bezwaar maken als het gebouw in zijn ogen niet voldoet. De aannemer wordt dan als eerste partij aangesproken. Hij heeft ook de bewijslast om aan te tonen dat er géén gebrek is. Ligt de oorzaak van de schade in een fout van de architect? Dan nog moet de aannemer de schade betalen en/of oplossen. Kan deze de schade maar gedeeltelijk verhalen? Dan blijft de bouwer met een schadepost achter. Ook neemt de aansprakelijkheidstermijn toe: tot 20 jaar na oplevering kan de klant mogelijke gebreken melden bij de bouwer. De aannemer moet zich dan verdedigen en bewijzen waar de fout ligt. Goede en complete contract- en dossiervorming en traceerbaarheid worden daarmee essentieel.

 Nieuwe rol voor kwaliteitsborger
Aantoonbaar bouwen wordt dus de norm, de bewijslast ligt volledig bij de aannemer. Bovendien wordt het verplicht dat een onafhankelijke kwaliteitsborger tijdens het bouwproces toetst of een gebouw voldoet aan het Bouwbesluit. Dat gebeurt volgens een vaste methode, in zowel de ontwerpfase, op de bouwplaats als bij oplevering.

Contractmanagement: wie heeft welke verantwoordelijkheid?
In de totale keten van opdrachtgever, aannemer tot installateur is contractmanagement steeds belangrijker geworden. Het is essentieel om per project duidelijk te weten wie welke verantwoordelijk heeft. En wie welke risico’s loopt en daarvoor verzekeringen moet afsluiten. Dit speelt bij het ontwerprisico, maar ook moet goed gekeken worden of de lopende verzekeringen van bouwer en installateur wel aansluiten op de contractuele eisen die gelden voor een project.

Meer weten over bouwrisico's? Neem contact op met onze specialisten of kijk op onze Bouw & Installatie pagina op onze website.


Q&A

1. Wat is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)?
   De Wkb is een nieuwe wet die per 1 juli 2023 in werking is getreden. Het doel: minder bouwfouten en betere bouwkwaliteit. Aannemers worden voortaan volledig aansprakelijk voor gebreken, tenzij zij kunnen bewijzen dat de fout elders ligt. Deze wet geldt in eerste instantie voor bouwwerken in risicoklasse 1 (zoals eengezinswoningen), en wordt vanaf 2025 uitgebreid naar complexere bouwprojecten.
2. Wat verandert er voor aannemers onder de Wkb?
   Aannemers worden volledig aansprakelijk voor gebreken – ook als die ontstaan zijn door fouten van andere partijen, zoals architecten of installateurs. De bewijslast ligt bij de aannemer. Ook wordt het verplicht om tijdens het bouwproces een onafhankelijke kwaliteitsborger in te schakelen die toetst of het werk voldoet aan het Bouwbesluit.
3. Welke risico’s en verzekeringsvragen ontstaan er door de Wkb?
   De Wkb leidt tot nieuwe aansprakelijkheidsrisico’s én tot een langere aansprakelijkheidstermijn (tot 20 jaar na oplevering). Voor aannemers en installateurs is het essentieel om contracten scherp te formuleren en de verzekeringsdekking daarop af te stemmen. Meijers adviseert over optimale aansluiting tussen contractuele verplichtingen en lopende CAR- of aansprakelijkheidsverzekeringen.